Określenie cukier w jakości ekologicznej (cukier "eko", cukier "bio") oznacza,
iż został on wyprodukowany z surowca (w naszym klimacie z korzeni buraka cukrowego)
pochodzącycego z certyfikowanego gospodarstwa ekologicznego,
a w procesie jego przerobu zadbano o oddzielenie surowca "eko" od konwencjonalnego
oraz stosowano wyłącznie procesy technologiczne dozwolone w rolnictwie
ekologicznym.
Mówiąc o rolnictwie ekologicznym mamy na myśli rozumienie
tego terminu określone w Ustawie z dnia 20 kwietnia 2004r. o rolnictwie ekologicznym
(Dz. U. Nr 93, poz. 897 i 898). Jest to rozumienie tożsame z tym, jakie
przyjęto w krajach Unii Europejskiej. W praktyce polska Ustawa wprowadza w życie
reguły zawarte w Rozporządzeniu EWG nr 2092/91 z dnia 24 czerwca 1991
roku w sprawie rolnictwa ekologicznego i znakowania jego produktów. Rozporządzenie to określa minimalne, państwowe kryteria, produkcji ekologicznej zarówno
na poziomie gospodarstwa (zasady wytwarzania płodów rolnych) jak i przetwórni
(kryteria przetwórstwa) oraz zasady kontroli ich przestrzegania.
Nadrzędnym celem
Rozporządzenia jest ochrona interesów konsumenta przed fałszywym "eko".
Płacąc drożej za produkty ekologiczne klient powinien mieć gwarancję, iż otrzyma produkt w 100% spełniający reguły rolnictwa ekologicznego.
Generalizując można stwierdzić, że rolnictwo ekologiczne to system, który charakteryzuje
się:
-
wykluczeniem środków chemii rolnej (.uszlachetnionych. nawozów mineralnych,
a w szczególności wszelkich postaci syntetycznego azotu, jak również syntetycznych środków ochrony roślin);
wykluczeniem środków chemii spożywczej (w przetwórstwie);
wymogiem regularnej kontroli gospodarstw i przetwórni na zgodność z kryteriami
rolnictwa ekologicznego;
określonymi warunkami znakowania produktów rynkowych oferowanych jako
ekologiczne.
Istotą gwarancji dawanej konsumentowi nie są jakieś szczególne parametry
żywności ekologicznej, a to, że w procesie jej wytwarzania rolnik oraz przetwórca
nie stosowali niedozwolonych w rolnictwie ekologicznym środków i metod produkcji.
Podsumowując, cukier "bio" to produkt powstały wyłącznie z surowca pochodzącego z certyfikowanych gospodarstw ekologicznych w certyfikowanej cukrowni.
Cukrownia musi zgłosić zamiar podjęcia takiej produkcji wybranej przez
siebie jednostce kontrolnej. Podczas składowania i przerobu cukrownia musi oddzielić surowiec "bio" od konwencjonalnego, a także powiadomić jednostkę kontrolną o planowanym terminie produkcji "eko" - umożliwi to inspektorom tej jednostki
weryfikację na miejscu prawidłowości prowadzenia procesu technologicznego.
Trudno oczekiwać, by cukrownia była w stanie od razu przetwarzać wyłącznie
surowiec "eko". Dlatego też, produkcję cukru "bio" zazwyczaj rozpoczyna
się w konwencjonalnej cukrowni, na konwencjonalnej, ale czystej linii technologicznej.
W praktyce najprościej jest spełnić te warunki na początku kampanii cukrowniczej.
Dopiero po zakończeniu przerobu surowca "eko" przechodzi się do
przetwarzania korzeni z gospodarstw konwencjonalnych.
|
Cukier bio |
Mianem cukru "eko" możemy zatem określać wyłącznie produkt spełniający
wyżej opisane warunki. W przeciwnym razie użycie na etykiecie i/bądź w reklamie
terminów nawiązujących do rolnictwa ekologicznego (sugerujących ekologiczne pochodzenie produktu), jak np.: ekologiczny, biologiczny, przyjazny środowisku,
zdrowy, bezpieczny, biologicznie chroniony, itp., jest traktowane jako umyślne
wprowadzenie w błąd nabywcy i podlega ściganiu z mocy prawa.
Najłatwiej jest produkować cukier w jakości ekologicznej z trzciny cukrowej,
ale nawet z punktu widzenia ochrony środowiska nie jest to rozwiązanie idealne.
Chodzi o to, że człowiek winien spożywać produkty wytworzone w jego otoczeniu,
w jego strefie klimatycznej, chociażby po to, by uniknąć transportu na dalekie
odległości. Współcześnie w Europie, w produkcji cukru "eko" z buraka duże doświadczenie mają takie firmy jak angielski British Sugar czy holenderski Suiker
Unie. Oferują one producentom korzystne ceny za korzenie buraka uprawianego
zgodnie z zasadami rolnictwa ekologicznego. Chodzi o premię cenową rzędu 40%
w stosunku do ceny korzeni konwencjonalnych.
W Polsce, jak dotychczas, jeszcze nie prowadzi się skupu i przerobu buraka cukrowego
z gospodarstw ekologicznych. Do naszego kraju cukier
"eko" sprowadzany jest
z Holandii. To zastanawiające, że w kraju o dużych tradycjach cukrownictwa i skali
produkcji cukru znacząco przekraczającej potrzeby rynku wewnętrznego, importuje
się cukier "bio". Rynek produktów rolnictwa ekologicznego w Polsce jest jeszcze słabo
rozwinięty, niemniej jednak coraz więcej sklepów oferuje żywność ekologiczną.
Wśród oferowanych artykułów występuje również cukier. Cukier "bio" jest pożądanym
towarem nie tylko jako produkt finalny (jednoskładnikowy), ale również, a nawet
przede wszystkim, jako surowiec w przetwórstwie. Jest on składnikiem wielu produktów złożonych. Używamy go do produkcji słodyczy, soków, przetworów owocowych.
Dla przykładu udział cukru w dżemach może dochodzić do 65%. Tymczasem kryteria
rolnictwa ekologicznego stanowią, iż w produktach złożonych udział surowców konwencjonalnych
nie może przekroczyć 5%. W praktyce wymusza to na przemyśle spożywczym stosowanie cukru "eko". Głównymi rynkami cukru "bio" są Stany Zjednoczone,
gdzie spożywa się 50% jego światowej produkcji, a także Europa Zachodnia
(40%) spożycia. |