W okresie kiełkowania i wschodów, a także w późniejszych fazach wzrostu burakom
zagraża szereg szkodników, których żerowanie może prowadzić do bardzo
poważnych szkód. Niebezpiecznymi szkodnikami dla buraka są: drobnica burakowa,
pchełka burakowa, drutowce, pędraki, rolnice, nicienie oraz mszyca burakowa.
Mątwik burakowy jest jednym z najważniejszych nicieni pasożytujących na
buraku. W większym nasileniu szkodnik ten występuje na glebach lżejszych i zasobnych
w próchnicę. Larwy mątwika osiedlają się wiosną w korzeniach siewek
i żywią się treścią komórek. Rośliny opanowane przez mątwika rosną słabiej, ich
liście przy silnym nasłonecznieniu tracą turgor i więdną. Następstwem wczesnego osiedlania
i silnego pasożytowania mątwika burakowego jest skrócony korzeń palowy oraz
nadmiar korzonków bocznych, tzw. brodatość. Po wyrwaniu rośliny, na korzeniach
nawet gołym okiem można zauważyć liczne, białe samice o charakterystycznym cytrynowatym
kształcie. W jednej cyście może znajdować się od 5 do 650 jaj i larw.
W naszych warunkach klimatycznych mątwik w ciągu roku wytwarza 2 pokolenia. Na
skutek pasożytowania tego nicienia straty w plonie korzeni są znaczne. Zależą one od
terminu wnikania larw do korzeni i zagęszczenia populacji w glebie. Jako próg szkodliwości dla mątwika przyjmuje się 500-1000 żywych larw i jaj w 100 g gleby. Ponadto
larwy w czasie wnikania do korzenia uszkadzają go i tworzą drogi wejścia dla patogenicznych
grzybów glebowych. Straty powodowane przez mątwika burakowego
można ograniczyć poprzez stosowanie 4-6 letniej przerwy w uprawie buraka na danym
polu, wczesny wysiew nasion, wykluczenie uprawy rzepaku i roślin krzyżowych
w płodozmianie buraczanym, wysiewanie w międzyplonie odmian gorczycy białej (Barka,
Metex, Sirola), rzodkwi oleistej (Adagio, Pegletta, Colonel) i facelii błękitnej (Mira,
Natra, Stala), które ograniczają rozwój populacji nicienia w glebie.
Poprzez wybór odpowiedniego stanowiska, staranną uprawę roli, prawidłowe
nawożenie i pielęgnację roślin, można stworzyć korzystne warunki dla wzrostu buraka,
a niekorzystne dla rozwoju szkodników. Przede wszystkim należy unikać stanowisk
po wieloletnich trawach i motylkowatych lub mieszankach traw z motylkowatymi,
ze względu na zagrożenie przez drutowce i pędraki (są one najbardziej szkodliwe
po przezimowaniu i zagrażają wschodom buraka także na polach zaperzonych);
pól, na których występowało bardzo silne zachwaszczenie oraz uprawy buraka
po buraku, ponieważ pole takie jest często opanowywane przez mątwika burakowego
i inne nicienie pasożytnicze, a także przez drobnicę burakową. Dla buraka nie
wskazane jest także stanowisko po rzepaku i innych roślinach krzyżowych, ze względu
na wzrost zamątwiczenia gleby (prawie wszystkie rośliny krzyżowe są bardzo dobrymi
żywicielami mątwika burakowego). Istotne jest także usuwanie resztek pozostałych po zbiorze buraka, gdyż stanowią one siedlisko dla zimujących szkodników. |