Wysokość i jakość plonu cebuli zależy od wielu czynników a jednym z ważniejszych
jest odmiana. Odmiany cebuli różnią się między sobą:
reakcją na długość dnia - (dnia długiego, pośredniego lub krótkiego)
wczesnością dojrzewania - (wczesne, średniowczesne, średniopóźne i późne)
barwą łuski - (biała, żółta, brązowa, czerwona)
kształtem cebul - (kulisty, spłaszczony, romboidalny, jajowaty, eliptyczny)
ostrością smaku - (ostry, półostry, łagodny)
zawartością suchej masy i innych składników pokarmowych
długością okresu spoczynku (przydatnością do przechowywania)
trwałością łuski i innymi cechami.
 
Wybór konkretnej odmiany uzależniony jest od terminu uprawy (letni, ozimy),
rejonu uprawy, sposobu uprawy (z siewu, z rozsady, z dymki), oraz przeznaczenia
plonu (do bezpośredniego spożycia, do przechowywania, dla przemysłu). Do bezpośredniego
spożycia uprawiane są zazwyczaj odmiany wczesne lub średniowczesne,
o małej przydatności do przechowywania, z przeznaczeniem na zbiór pęczkowy
z zielonym szczypiorem lub z zaschniętą łuską. W obrocie handlowym znajduje
się także cebula obierana na biało, w całości, bądź krojona w plastry lub w kostkę.
Do spożycia na świeżo i do sałatek wymagana jest cebula o słodkim, łagodnym
smaku i kruchej konsystencji, zaś do przypraw o smaku mniej lub bardziej ostrym.
Dla celów przyprawowych, a zarazem dekoracyjnych, uprawiane są odmiany o czerwonych
łuskach.
 
Odmiany przeznaczone do przechowywania, zwłaszcza do długotrwałego, winny odznaczać się długim okresem spoczynku, małą skłonnością do
wyrastania korzeni i szczypioru, wysoką tolerancją na choroby, zwłaszcza na szarą
pleśń i białą zgniliznę oraz odpornością na zgniatanie i obicie podczas zbioru i transportu.
Powinny mieć także kilka mocnych i dobrze przylegających łusek bez skłonności
do ich pękania. Do suszenia i mrożenia potrzebna jest cebula o białym, nie
ciemniejącym miąższu i ostrym smaku. Przeznaczona do suszenia powinna ponadto
odznaczać się wysoką zawartością suchej masy. Do konserwowania używa się odmian
o białej lub srebrzystej łusce i białym miąższu.
 
Do uprawy ekologicznej zalecane są przede wszystkim odmiany o silnym systemie
korzeniowym i wysokiej tolerancji na choroby. Takimi cechami odznaczają
się zazwyczaj starsze odmiany cebuli, które od lat są uprawiane w Polsce i dobrze
przystosowały się do naszych warunków glebowo-klimatycznych. Odmiany te na
ogół dobrze plonują, także w nieco gorszych warunkach. Zapotrzebowanie rynku,
bądź przemysłu przetwórczego na różnego rodzaju cebulę zmusza do sięgania tak
że po inne odmiany, czasem mniej odporne, ale wyróżniające się jakąś konkretną,
pożądaną cechą. Powszechnie wiadomo, że odmiany o białej łusce są bardziej podatne
na choroby, niż o łusce żółtej czy czerwonej. Jednakże konsumenci i przemysł zainteresowani są kupnem i takiej cebuli.
 
Odmiany do uprawy letniej z siewu i z rozsady
Odmiany cebuli zalecane do uprawy ekologicznej z siewu i z rozsady:
Hilton F1,
Spirit F1,
Albion F1,
Czerniakowska,
Kristine,
Rawska,Grabowska,
Kutnowska,
WentaBłońska,
Exhibition,
Oporto,
Robusta,
Sochaczewska,
Wolska.
W obu tych sposobach uprawy wykorzystuje się podobne odmiany. Są to odmiany
dnia długiego, wytwarzające cebule przy długim dniu. Bardzo ważne jest
więc możliwie wczesne przeprowadzenie wysiewu nasion lub wysadzenia rozsady,
aby do nastania dnia długiego rośliny wytworzyły dużą masę wegetatywną, co
jest warunkiem uzyskania wysokiego plonu cebuli.
 
Ze względu na wczesność dojrzewania
odmiany cebuli dzieli się na: wczesne, średniowczesne, średniopóźne
i późne . Odmiany późne są z reguły bardziej plenne i lepiej się przechowują niż odmiany wczesne, ale w uprawie z siewu, w rejonach mniej korzystnych dla cebuli, ze względu na krótszy okres wegetacji (np. podgórskich, nadbałtyckich, czy północno-wschodnich), mogą nie osiągnąć dojrzałości do końca sierpnia lub początku września, co jest warunkiem uzyskania dobrej jakości cebuli. W tych
rejonach do uprawy z siewu bardziej przydatne są odmiany wczesne i średniowczesne.
W uprawie z rozsady takich ograniczeń nie ma i w zasadzie na terenie całego kraju mogą być uprawiane zarówno odmiany wczesne jak i późne.
 
Odmiany do uprawy z dymki
Do uprawy z dymki, zwłaszcza na wczesny zbiór pęczkowy, przeznaczone są
specjalne odmiany takie jak: Jetset F1 i Centurion F1 - firmy Bejo Zaden oraz
Picko Bello - firmy Kees Broersen. Zaletą tych odmian jest bardzo mała skłonność
do tworzenia "pośpiechów", czyli do wczesnego wytwarzania pędów kwiatowych.
Z odmian krajowych do uprawy z dymki metodą ekologiczną zaleca się takie
odmiany jak: Rawska, Sochaczewska, Błońska i Wolska. Są one jednak późniejsze
niż poprzednie, a poza tym są bardziej skłonne do pośpiechowatości, zwłaszcza
przy sadzeniu grubszych frakcji dymki o średnicy powyżej 15 mm.
 
Odmiany do uprawy ozimej
Do uprawy ozimej z siewu letniego przeznaczone są specjalne odmiany dnia
krótkiego lub pośredniego. Odmiany te winny wyróżniać się:
dużą wytrzymałością na niskie temperatury
odpornością na wybijanie w pędy kwiatostanowe
zdolnością zawiązywania cebul w relatywnie niskich temperaturach
szybkim wznowieniem wzrostu po przezimowaniu
wczesnością wykształcania cebul
 Do uprawy ekologicznej dużą przydatność wykazują odmiany zamieszczone:
Imai Early Yellow,
Wolf F1,
Amigo F1,
Swift,Labrador. |