Odczyn gleby, jej zasolenie i zasobność w składniki pokarmowe, a także zanieczyszczenie
pierwiastkami śladowymi ocenia się na podstawie analizy gleby.
Z wyników analiz glebowych wykonywanych w Stacjach Chemiczno-Rolniczych
wynika, że około 55% gleb użytkowanych rolniczo w Polsce ma odczyn
niższy niż 5,5. Dla drzew pestkowych natomiast optymalne wartości pH wynoszą
5,5-6,5, a dla czereśni -nawet około 7,0. Dlatego glebę o pH<5,5 należy przed
założeniem sadu koniecznie zwapnować.
Przestawianie gospodarstwa rolnego na produkcję metodami ekologicznymi
jest realizowane wg ustalonego programu, co najmniej przez 2 lata.
Przygotowanie stanowiska polega na wykonaniu zabiegów uprawowych, których celem, oprócz podniesienia jakości gleby, jest ograniczenie w przyszłości problemów ze zwalczaniem chwastów i chorób. Przy produkcji ekologicznej zakłada
się zachowanie równowagi biologicznej. Stąd też właściwie wykonana uprawa gleby
ma na celu zapobiegać degradacji jej struktury oraz poprawiać zdolności sorpcyjne
i stosunki wodne.
Przygotowanie gleby pod sad powinno się rozpocząć co najmniej na rok przed
jego założeniem. Wiosną pozwala się chwastom wyrosnąć do wysokości 10-15 cm
a następnie niszczy się je mechanicznie.
Po wykonaniu orki wysiewa się jednoroczne
rośliny motylkowe, takie jak wyka jara, bobik, peluszka, albo gorczycę lub
rzepak. Rośliny te przyoruje się jako nawóz zielony. Warto nadmienić, że pól obsianych
gorczycą unikają przez dłuższy czas nornice i myszy.
Jeżeli gleba nie jest bardzo zachwaszczona, to przed założeniem sadu nawozi
się ją obornikiem (najlepiej końskim lub bydlęcych) w dawce 40 t/ha.
Po zastosowaniu należy go niezwłocznie przyorać na głębokość około 30 cm.
Po wykonaniu pełnej orki, poprzedzonej głęboszowaniem, jeśli to konieczne
należy posiać rzepak ozimy. Wiosną po przyoraniu rzepaku i po zabiegach pielęgnacyjnych broną talerzową trzeba wprowadzić do gleby odpowiednią ilość
nawozów organicznych i mineralnych dopuszczonych w uprawie ekologicznej,
a następnie posiać którąś z roślin strączkowych jako międzyplon. Po przyoraniu
międzyplonu dobrze jest wysiać mieszankę żyta ozimego i wyki kosmatej
(ozimej).
Wiosną następnego roku na glebach lżejszych oziminę można przemieszać z glebą za pomocą brony talerzowej, a na cięższych glebach trzeba ją
przyorać. Po doprawieniu i wyrównaniu gleby stanowisko jest gotowe do wiosennego
sadzenia drzew.
Wybór roślin wysiewanych jako międzyplon uzależniony jest od stanu zachwaszczenia
stanowiska, potrzeb wynikających z badania składu gleby i oceny
jej struktury oraz możliwości wykorzystania funkcji i właściwości międzyplonu.
Głównym zadaniem międzyplonów jest: wiązanie azotu atmosferycznego
i udostępnianie go roślinom następczym, zwiększenie zawartości substancji
organicznej, spulchnianie podglebia i uruchamianie zawartych tam składników pokarmowych, ochrona gleby przed erozją wodną i wietrzną, zagłuszanie
chwastów, zwiększenie aktywno.ci biologicznej (pobudzanie rozwoju flory
i fauny glebowej). Międzyplon to również kryjówka dla organizmów pożytecznych
i pożytek pszczeli.
Najwięcej azotu dostarczają glebie lucerna (do 180 kg/ha), seradela i łubin,
a największą ilość zielonej masy: łubin, gorczyca i facelia (15 - 20 t/ha). Łubin,
rzepak, rzodkiew oleista, facelia i wyka wytwarzają silnie rozwinięty i głęboki
system korzeniowy i przyczyniają się do odtworzenia gruzełkowej struktury gleby,
rozluźniają ją znacznie poniżej warstwy ornej.
Rośliny stosowane jako międzyplon wykazują także działanie fitosanitarne i allelopatyczne, to znaczy negatywnie
oddziaływują na chwasty, przez hamowanie ich kiełkowania i wzrostu.
Motylkowate i krzyżowe równie dobrze jak zboża (żyto, owies, pszenica) i facelia
zagłuszają chwasty, a gorczyca biała i rzepak ozimy ograniczają problem nicieni
i chronią przed plagą ślimaków. |