Rak bakteryjny drzew owocowych (Pseudomonas syringae pv. syringae, Pseudomonas
syringae pv. morsprunorum).
Choroba wyrządza największe szkody w sadach
drzew pestkowych, a jej najbardziej charakterystycznym objawem są zrakowacenia,
którym często towarzyszą wycieki gumy. Zrakowacenia te, rozwijające się na
gałęziach i pniu, zwłaszcza czereśni, brzoskwini, moreli i niektórych odmian wiśni
i śliwy, nierzadko prowadzą do zamierania całych drzew. Porażone kwiaty kurczą
się, zmieniają zabarwienie na brunatnoczarne i zwykle jeszcze jakiś czas pozostają
na drzewie. Pierwsze objawy raka na liściach pojawiają się wtedy, gdy nie są one
jeszcze w pełni wykształcone (zbrunatniałe wierzchołki, ciemnozielone, punktowe
plamy). Na starszych liściach plamy są najczęściej okrągłe lub o kształtach nieregularnych,
otoczone jaśniejszą obwódką. Ich barwa zmienia się od żółtej do ciemnobrunatnej.
Owoce są porażane tylko w stadium zawiązka. Powstają na nich czarne,
zapadające się i przysychające do pestki plamy. Sprawca choroby zimuje w pąkach,
śladach poliściowych oraz na pograniczu nekroz i zrakowaceń. Wiosną bakterie uaktywniają się, rozmnażają i rozprzestrzeniają z wiatrem, deszczem, za pośrednictwem
owadów, ludzi itp. Z porażonych kwiatów, liści i pędów choroba może rozprzestrzenić się na gałęzie i pień. Infekcja następuje przez naturalne otwory i zranienia.
Zapobieganie i zwalczanie:
- opryskiwania zapobiegawcze preparatami miedziowymi, w okresie nabrzmiewania
pąków i opadania liści;
- po zbiorze owoców wycinanie i usuwanie z sadu porażonych pędów, gałęzi, a nawet
całych drzew.
Drobna plamistość liści drzew pestkowych (Blumeriella jaapi)
- choroba grzybowa,
atakuje głównie wiśnie, rzadziej czereśnie i inne pestkowe. Na liściach powstają drobne, brunatne plamy, które zlewają się, a następnie liście żółkną i opadają. Przedwczesna defoliacja przyczynia się do osłabienia drzewa i wzrostu jego
wrażliwości na mróz. Sprawca choroby zimuje na porażonych, opadłych liściach.
Wiosną tworzą się zarodniki workowe zakażające liście, co jednak nie powoduje
masowego rozwoju choroby. Dopiero zarodniki konidialne powstałe na porażonych
liściach, w sprzyjających warunkach pogodowych (deszcz) masowo zakażają nowe liście, co prowadzi do gwałtownego rozwoju choroby.
Zapobieganie i zwalczanie:
- jesienią wygrabianie i niszczenie opadłych liści.
Brunatna zgnilizna drzew pestkowych (Monilinia laxa, M. fructigena)
- choroba
atakuje wiśnie, czereśnie, śliwy, brzoskwinie i morele. W przypadku wiśni
i czereśni najczęściej dochodzi do zakażenia kwiatów, które zamierają, a grzyb
przerasta do krótkopędów, następnie do długopędów powodując także ich zamieranie.
W przypadku śliw, brzoskwiń i moreli oprócz kwiatów bardzo często porażane
są owoce (głównie przez uszkodzoną skórkę), które masowo gniją. Szkodliwość
choroby polega na obniżeniu plonu, osłabieniu drzew i zwiększeniu podatności
na uszkodzenia mrozowe. Sprawca choroby zimuje w porażonych owocach
pozostałych na lub pod drzewami oraz w porażonych pędach.
Zapobieganie i zwalczanie:
- wycinanie porażonych pędów;
- zwalczanie szkodników uszkadzających skórkę owoców;
- stosowanie osłon przeciwdeszczowych (w przypadku czereśni);
- po zbiorze usuwanie i niszczenie porażonych owoców (z drzew i pod nimi);
- w razie potrzeby opryskiwanie preparatami miedziowymi (wiśnie- na początku
i w pełni kwitnienia, śliwy, brzoskwinie ń po kwitnieniu i w okresie wzrostu owoców).
Srebrzystość liści (Chondrostereum purpureum)
- wiśnia, czereśnia, śliwa. Choroba
powoduje zmianę zabarwienia liści na ołowianoszarą lub srebrzystą na jednej
lub kilku gałęziach, albo na całym drzewie. Zmiana zabarwienia liści jest wynikiem działania toksyn wytwarzanych przez sprawcę choroby. Charakterystycznymi
objawami są także nagłe obumieranie gałęzi, papierowatość kory i jej odpadanie
płatami. Na silnie porażonych drzewach występują dachówkowato ułożone,
charakterystyczne owocniki sprawcy choroby. čródłem choroby są porażone drzewa.
Zarodniki podstawkowe lub grzybnia patogena zakażają rany na pędach. Epidemia
srebrzystości występuje najczęściej po mroźnych zimach. Choroba ma charakter
wyniszczający, a jej występowaniu sprzyjają silne cięcie i uszkodzenia pędów
przez mróz.
Zapobieganie i zwalczanie:
- prawidłowy wybór stanowiska pod sad (zapobieganie uszkodzeniom mrozowym);
- wykonywanie cięcia drzew po zbiorze owoców;
- właściwe formowanie koron zapobiegające rozłamywaniu się gałęzi i powstawaniu
ran (szczególnie odm. Łutówka jest podatna na rozłamywanie);
- cięcie drzew z objawami choroby wykonywać oddzielnie (aby nie przenosić na
narzędziach porażonej tkanki na zdrowe drzewa);
- drzewa silnie porażone usuwać z sadu i palić;
- rany po wyciętych konarach i gałęziach natychmiast zasmarować pastami nie
zawierającymi fungicydów.
Leukostomoza drzew pestkowych (Leucostoma cincta, L. persoonii).
Najczęściej
porażanymi gatunkami są: czereśnia, śliwa, brzoskwinia i morela. Choroba
objawia się więdnięciem liści na pojedynczych pędach, powstawaniem rozległych
nekroz kory, zasychaniem młodych pędów i gałęzi, a nawet całych drzew. W przypadku
moreli choroba ma gwałtowny przebieg (apopleksja moreli) co prowadzi do
nagłego zamierania drzewa. Pędy są zakażane przez zarodniki workowe i konidialne
sprawcy choroby, wnikające przez rany po cięciu i inne uszkodzenia. Drewno
brunatnieje na odcinku znacznie dłuższym od rozwijającej się grzybni z powodu
toksyn wydzielanych przez grzyb. Choroba występuje zwłaszcza na drzewach
osłabionych, a sprzyja jej niedobór wody w glebie.
Zapobieganie i zwalczanie:
- prawidłowa agrotechnika (utrzymanie odpowiedniej wilgotności gleby);
- wycinanie porażonych pędów, zabezpieczanie powstałych ran pastami nie zawierającymi fungicydów;
- w przypadku porażenia całych drzew należy je wykarczować i spalić.
Torbiel śliwy /Taphrina pruni/.
Choroba objawia się deformacją owoców, które są
większe od zdrowych, wydłużone i zagięte oraz pozbawione pestek. Miąższ owoców
jest skórzasty, łykowaty, a ich skórka pokrywa się matowym nalotem zwartych skupień worków grzyba. Chore owoce nie nadają się do spożycia. Grzyb
zimuje na powierzchni kory i pąków. Zarodniki konidialne, rozprzestrzeniane
z wodą i prądami powietrza, zakażają zawiązki owoców w najwcześniejszych
stadiach ich rozwoju.
Zapobieganie i zwalczanie:
- zbieranie i niszczenie porażonych owoców (torbieli);
- w okresie nabrzmiewania i pękania pąków opryskiwanie preparatami miedziowymi.
Dziurkowatość liści drzew pestkowych (Clasterosporium carpophilum)
- jest
chorobą atakującą głównie śliwy, czereśnie, wiśnie, rzadziej brzoskwinia. Na liściach
tworzą się regularne, okrągłe plamy o średnicy 1-5 mm, najpierw jasnozielone,
później brunatne, otoczone czerwoną obwódką. Z czasem obumarła tkanka
w miejscu plam wykrusza się. Na śliwach, brzoskwiniach i morelach mogą powstać
drobne rany i narośle na wierzchołkowej części pędów oraz wycieki gumy.
Grzyb zimuje w porażonych pąkach i na korze pędów. Zarodniki konidialne zakażają młode liście. Na wiśniach i czereśniach podobne objawy może powodować
bakteria Pseudomonas syringae, z tą różnicą, że plamy są różnej wielkości i o nieregularnym
kształcie.
Zapobieganie i zwalczanie:
- wycinanie porażonych pędów;
- opryskiwanie drzew preparatami miedziowymi tuż przed kwitnieniem, a w okresach
wilgotnej pogody 3-4 krotnie w sezonie.
Kędzierzawość liści brzoskwini (Taphrina deformans)
- to najgroźniejsza i najpowszechniej
występująca choroba tego gatunku. Liście w początkowym stadium
swego rozwoju grubieją, stają się karminowe, są pofałdowane i zdeformowane,
z czasem opadają. Niekiedy dochodzi też do porażenia pędów i owoców. Sprawca
choroby zimuje na powierzchni łusek pąków lub na korze pędów. Drzewa zakażane
są wczesną wiosną, już w fazie nabrzmiewania pąków. W pełni okresu wegetacyjnego
nie dochodzi do infekcji wtórnych.
Zapobieganie i zwalczanie:
- wycinanie pędów z porażonymi liśćmi;
- stosowanie preparatów miedziowych wczesną wiosną (w okresie bezlistnym,
w temperaturze >6oC).
Ospowatość śliwy (szarka)
- choroba wirusowa występująca najczęściej na śliwie,
a także na brzoskwini i moreli. Na liściach powstają chlorotyczne przebarwienia
w postaci plam, pierścieni i smug. Porażone owoce przedwcześnie dojrzewają i opadają i nie przedstawiają żadnej wartości użytkowej. Na pestkach występują charakterystyczne, ciemnoczerwone plamy i pierścienie. Na drzewach niektórych
odmian śliw powstają spękania kory na pędach i konarach. Zawirusowane
drzewa są bardziej podatne na uszkodzenia mrozowe. Wirus rozprzestrzeniany jest za
pośrednictwem mszyc, a także ze zrazami i oczkami pochodzącymi z chorych drzew.
Inne choroby wirusowe: nekrotyczna plamistość drzew pestkowych (wiśnia,
czereśnia, śliwa), żółtaczka wiśni/karłowatość śliwy (wiśnia, czereśnia, śliwa).
Zapobieganie i zwalczanie chorób wirusowych:
- zakładanie sadów wyłącznie ze zdrowego materiału szkółkarskiego;
- uprawa odmian mało podatnych;
- odpowiednia lokalizacja sadów (izolacja przestrzenna);
- systematyczne zwalczanie mszyc - wektorów wirusów;
- prowadzenie systematycznych lustracji sadów;
- usuwanie porażonych drzew.
|
Ostatnio dodane komentarze: 
