Ogólnie potrzeby nawozowe kapusty oceniane są na 150- 250 kg N, 100 - 150 kg
P2O5, 200 - 250 kg K2O na 1 ha. Mniejsze dawki stosuje się dla odmian wczesnych,
wyższe dla późnych, dłużej pozostających w polu. Jeśli przed uprawą kapusty
zostanie wprowadzony do gleby nawóz zielony w postaci przyoranych roślin
motylkowatych lub ich mieszanek z trawami lub zbożami albo obornik w średniej
dawce, to potrzeby nawozowe będą mniejsze: 80 -150 kg N/ha, 70 - 90 kg P2O5/ha,
180 - 200 kg K2O na 1 ha.
Określanie potrzeb nawozowych musi opierać się na analizie chemicznej, która
powinna być wykonana przed założeniem uprawy. Jak już wcześniej przedstawiono najważniejszym składnikiem, którego deficyt może uniemożliwić uzyskane
dobrego plonu kapusty jest azot. Na nim opiera się obliczenia dawek nawozów
organicznych. Głównym źródłem azotu dla kapusty są rośliny motylkowate, kompost,
obornik, nawozy zielone. Najcenniejszy jest azot pochodzący z roślin motylkowatych,
gdyż pobierany jest z powietrza, za pośrednictwem bakterii z rodzaju
Rhizobium żyjących w symbiozie z roślinami motylkowatymi.
Ilość azotu wnoszona
do gleby przez rośliny motylkowate może być bardzo duża i specyficzna dla
każdego gatunku. Zależy też od uzyskanego plonu i wieku roślin. Natomiast azot
pozostający w zielonej masie zbóż i innych roślin nie motylkowatych (gorczyca,
facelia, gryka), pobierany jest z gleby i udostępniany roślinom następczym po rozłożeniu się masy organicznej. Zatem, w ogólnym bilansie azotu nie przybywa, zachodzi
tylko wymiana gleba- roślina - gleba.
Z samych resztek pożniwnych, w ciągu okresu wegetacyjnego, ilość udostępnionego
azotu może wynosić od 22 kg po uprawie peluszki (45,8 kg N x 0.5) do
75 kg N po lucernie z trawą (171,6 kg N x 0.5) (tab.10). Jak na potrzeby kapusty
nie są to wystarczające ilości. W takim przypadku trzeba stosować dodatkowe nawożenie
kompostem lub przefermentowanym obornikiem.
Znacznie korzystniejsze jest przyoranie roślin motylkowatych w całości, jako
nawozu zielonego. Wtedy ilość dostępnego azotu w pierwszym roku, w ciągu okresu
wegetacji, może być dużo większa, gdyż ilość azotu ogólnego wprowadzanego do
gleby wynosi nawet 250 i więcej kg na 1 ha. Są to wartości orientacyjne, a zależą
one przede wszystkim od plonu masy zielonej i zawartości azotu w świeżej masie.
Zawartość azotu w świeżej masie roślin motylkowatych wynosi przeciętnie od
3-4%. Najwyższa jest w okresie kwitnienia i jest to najodpowiedniejszy okres na
przyoranie nawozów zielonych.
Stosując jako nawożenie uzupełniające azotem (przedwegetacyjne lub pogłówne)
kompost lub dobrze rozłożony obornik, należy pamiętać, że i w tym przypadku
tylko część zawartego w nich składnika będzie dostępna dla roślin w pierwszym
roku uprawy.
|
| Piękna, dobrze nawożona kapusta, niestety nie z uprawy ekologicznej. |
Ustalając ilości nawozów jakie trzeba będzie zastosować przed uprawą kapusty
lub pogłównie w okresie jej wzrostu, należy uwzględnić ilość azotu jaka corocznie
jest uwalniana z próchnicy glebowej w procesie jej mineralizacji.
Oprócz azotu, drugim ważnym dla kapusty składnikiem jest potas. Występuje on na
ogół, w nawozach organicznych w większych ilościach niż azot. W żyznych, zasobnych
glebach próchnicznych jest on wiązany w kompleksie sorpcyjnym. Jeśli występuje
w glebie w większej ilości, niż na to wskazują potrzeby pokarmowe kapusty, to jest
pobierany i gromadzony w roślinie. Należy do pierwiastków łatwo przemieszczanych
w roślinie. Jest też wymywany z gleby, chociaż nie tak szybko jak azot. Magazynem
potasu, uruchamianego stopniowo w okresie wegetacji jest wszelkiego rodzaju materia
organiczna, jak resztki roślin, nawozy zielone, a nawet zwykła słoma. Jeśli stwierdzi się
niedostatek potasu, to można stosować dodatkowo nawożenie organiczne lub nawozami
potasowymi, dopuszczonymi do stosowania w rolnictwie ekologicznym.
Zapotrzebowanie kapusty na fosfor jest dużo mniejsze. Fosfor nie należy do
pierwiastków łatwo wymywanych z gleby. Czynnikiem ograniczającym dostępność
fosforu dla roślin jest przede wszystkim spadek odczynu gleby poniżej pH 6,0.
Również niekorzystny jest zbyt wysoki odczyn gleby (pH > 8,0). Dostępność fosforu
dla roślin można poprawić przez stosowanie systematycznego nawożenia organicznego,
co sprzyja tworzeniu się kompleksowych połączeń fosforanów ze
związkami próchnicowymi.
Do nawożenia można też wykorzystywać nawozy fosforowe w formie mączek
fosforytowych, kostnych. Nie powinny być jednak stosowane na gleby obojętne,
zasadowe jak i świeżo wapnowane, ze względu na słabą przyswajalność. Za wyjątkiem odmian wczesnych kapusta ma dość długi okres wegetacji, pozwalający na wykorzystanie większości składników pokarmowych, dostępnych
w pierwszym roku stosowania nawożenia organicznego.
Większy niedostatek składników
mineralnych może wystąpić, tam gdzie kapustę uprawia się w roślinach
okrywowych. Zbyt długie pozostawianie żywej rośliny okrywowej stanowi konkurencję
dla kapusty i może spowodować spadek plonu. Również martwa ściółka,
jak słoma przyczynia się do zmniejszenia dostępności azotu.Jeśli zawartość dostępnych składników mineralnych jest niewystarczająca, to
trzeba zastosować nawożenie pogłówne kompostem, dobrze rozłożonym obornikiem,
przefermentowaną gnojówką lub innym nawozem dopuszczonym dla upraw
ekologicznych . Większość nawozów organicznych są to nawozy wolno
działające, udostępniające składniki mineralne stopniowo, w ciągu całego okresu
wegetacji. W nawożeniu pogłównym nawozy organiczne powinny być zastosowane
z pewnym wyprzedzeniem, aby odpowiednio wcześniej zaczęła się ich mineralizacja.
Dostępność składników mineralnych dla roślin określana współczynnikiem
dostępności zależy od stopnia rozkładu nawozu, czyli od stosunku węgla do azotu
(C/N). Im mniejsza wartość C/ N, tym stopień rozkładu nawozu i dostępność składników
jest większa. Na dostępność składników ma też wpływ sposób stosowania
nawożenia. Dostępność składników mineralnych z nawozów organicznych stosowanych
powierzchniowo jest mniejsza niż wprowadzonych do gleby. |
Ostatnio dodane komentarze: 
