Ochrona przed chwastami
Marchew jest gatunkiem silnie reagującym na konkurencję chwastów. Wschodzi
zwykle po około 10-15 dniach, a w warunkach niesprzyjających kiełkowaniu
nawet dłużej i w początkowym okresie wegetacji nie stanowi żadnej konkurencji
dla wcześnie pojawiających się chwastów. Z uwagi na słabe zacienianie powierzchni
gleby, potrzeba zwalczania chwastów w marchwi obejmuje dłuższy okres, niż u wielu
innych gatunków warzyw.
 
Szkodliwość zachwaszczenia zależy od gatunków występujących chwastów,
ich liczebności, okresu trwania konkurencji oraz udziału gatunków dominujących,
które stanowią największe zagrożenie. Nieliczne, niskie gatunki chwastów, wytwarzające niewielką biomasę, są stosunkowo mało konkurencyjne dla marchwi,
natomiast większość z nich, a zwłaszcza komosa biała, żółtlica drobnokwiatowa
czy rumianowate są wyjątkowo groźne dla tej rośliny. Zaniechanie odchwaszczania
od siewu do zbioru, przy bardzo dużej liczebności chwastów, może obniżyć
plon, w niektórych przypadkach nawet do 100%.
W systemie produkcji ekologicznej nie dąży się do całkowitej eliminacji chwastów
z plantacji, ale do ograniczenia ich wpływu na wzrost i plon rośliny uprawnej. W walce
z chwastami, zwłaszcza w okresie przestawiania się na gospodarkę ekologiczną, należy
położyć szczególny nacisk na poprawienie właściwości gleby, jej struktury oraz wszelkie
zabiegi zapobiegające zachwaszczeniu, aby ograniczyć zapas nasion w glebie.
 
Potrzebę odchwaszczania określa tzw. krytyczny okres konkurencji chwastów,
który dla marchwi zaczyna się w momencie pojawienia się wschodów i trwa od 1/3
do 1/2 okresu wegetacji. W tym czasie pole powinno być pozbawione chwastów.
Po przejściu tego okresu na plantacji dopuszcza się niewielką ilość chwastów, jednak
w takim nasileniu, aby nie wpływały one negatywnie na rozwój i plonowanie
marchwi, przy czym nie można dopuścić do wytworzenia i wydania nasion.
Ochrona przed chwastami w ekologicznej uprawie marchwi obejmuje metody
zapobiegawcze, powodujące ograniczenie zachwaszczenia takie jak: zmianowanie, uprawa miedzyplonów i nawozów zielonych, prawidłowa agrotechnika, odpowiedni
termin i norma wysiewu, ściółkowanie i mulczowanie, a także metody
bezpośrednie, eliminujące chwasty w trakcie uprawy, do których można zaliczyć
zabiegi ręczne, mechaniczne, fizyczne (np. wypalanie, traktowanie parą wodną).
 
Ważnym czynnikiem wpływającym na wielkość zachwaszczenia jest zmianowanie.
Marchew należy uprawiać po roślinach, w których można łatwo niszczyć
chwasty. Dobrym przedplonem w aspekcie ograniczania zachwaszczenia
są kapusta, kalafior i brokuł. Wskazane jest również wprowadzenie jako przedplonu
zbóż ozimych czy mieszanek zbożowo-motylkowych przyorywanych jesienią, bowiem rośliny te zasiedlają nieco inne chwasty, jak również łatwiej prowadzić
w nich zabiegi mechaniczne.
Istotnym elementem produkcji, wpływającym na zachwaszczenie, jest termin
siewu i zagęszczenie roślin. Wysiew wczesną wiosną w nie ogrzaną glebę wydłuża
okres wschodów marchwi i zwiększa ryzyko zachwaszczenia uprawy. Późniejszy
wysiew umożliwia znaczne ograniczenie zachwaszczenia zabiegami mechanicznymi
w okresie poprzedzającym uprawę.
 
Norma wysiewu nasion marchwi w produkcji ekologicznej powinna być zwiększona,
żeby zapobiec zmniejszeniu obsady roślin na skutek zabiegów odchwaszczających,
przeprowadzanych w trakcie uprawy, podczas których część roślin może
zostać zniszczona. Mniejsze zagęszczenie rośliny uprawnej to więcej przestrzeni
dla chwastów i często większe straty w plonie. Jednak przy szerszej rozstawie
łatwiej jest przeprowadzać uprawki międzyrzędowe. Dobrym sposobem na skrócenie
okresu wschodów i zmniejszenie konkurencji chwastów jest wysiew nasion
pobudzonych do kiełkowania, określanych jako podkiełkowane.
W ekologicznej uprawie marchwi podstawowe znaczenie ma uprawa roli i zabiegi
przeprowadzane od zbioru przedplonu do wysiewu nasion. Orka przed upraw
ą marchwi powinna być wykonywana bezwzględnie w okresie jesiennym. Wiosną
dużo wschodzących chwastów można zniszczyć uprawkami mechanicznymi
wykonywanymi przed siewem, np. bronowaniem, o ile pozwala na to termin siewu.
Należy jednak pamiętać, że zbyt częste zabiegi powodują nadmierne przesuszenie
gleby. Gleba powinna być tak przygotowana do siewu, żeby nie było brył,
bowiem uprawki międzyrzędowe po wschodach rośliny powodują rozkruszanie
brył, z których wydostają się kiełkujące nasiona chwastów.
  |